اکلیل الملک،ناخنک، یونجه زرد
Melilotus officinalis
آنرا صابع الملک نامند، به فارسی گیاه قیصر، شاهافسر و ناخنک گویند و به هندی نیز پرنگ نامند ؛ دو صنف میباشد و گیاه هر دو صنف شبیه به هم اما ثمر یک صنف هلالی شکل و در غلافی مانند تخم ترب و تخمهای آن مدور و ریزهتر از خردل و بعضی را تخم شبیه به حلبه و غلاف غیر هلالی و ثمر صنف دوم باریکتر و هلالیت آن کمتر و برگ آن مدور به قدر درهمی و شاخههای آن باریک و درشت و صلب و پراکنده و بعضی منبسط بر روی زمین.
طبیعت آن گرم و خشک در اول و بعضی مرکبالقوی و جزو حار یابس در آن زیاده از جزو بارد گفته و دیسقوریدوس معتدل در حرارت و برودت دانسته
خواص عمومی آن شامل حل کنندگی،اعتدال دهنده، قابض و خشک کنندگی می باشد ولی خاصیت قبض آن از حل کنندگی کمتر است بنابراین اعضاء را اعتدال بخشیده و لطیف کرده و تقویت می نماید و بطور عام تورمهای سخت را نرم می گرداند
افعال و خواص دیگر آن: محلل و منضج و قابض و مجفف[1] اما قبض آن کمتر از تحلیل آن و لهذا و منضج و ملطف و مقوی اعضاء و ملین اورام است صلبه[2] است و جهت صداع ضماد آن با سرکه و روغن گل بر سر و همچنین نطول[3] آب گرم مطبوخ آن صداع و دوار و سدر[4] و اختلاج[5] و سکته و لقوه[6] و استرخای[7] حادث از بلغم و صفرا و گرفتن بخار آن در حمام در هر روز و شب و تمریخ به دهن[8] جهت امراض مذکور و برای اختلاط ذهن و رعونت حمق[9] و بلادت و مالیخولیا و نسیان خوردن دو درهم آن با پنج درهم عسل نافع است.
[1] خشک کننده
[2] سخت شدن تب
[3] بر عضو ریختن آبی که بر دواها جوشانیده باشند
[4]تاریکی که عارض دیده شود هنگام برخاستن از زمین
[5] تنگی نفس
[6] بیماری کجی دهان و روی که علت آن این است که عضله ها روی افتد و چشم و ابرو و پوست و پیشانی و لبها کوژ گردد.
[7] سست گردیدن عضلات و خواب رفتن آن
[8] چرب و روغن مالیده
[9] نادانی و کم عقلی
پیک شفا- پارس ناز